گوگل یک مدل هوش مصنوعی برای ارتباط با دلفین ها توسعه داده است - آموزشگاه ما

مدل جدیدی از هوش مصنوعی به نام دولفین جما DolphinGemma که با همکاری گوگل و تیم هایی از دانشگاه جورجیا تک و پروژه دلفین های وحشی پیشرفته، آمده تا معنای واقعی این صداهای رمزآلود را آشکار کند.

دلفین ها جاندارانی باهوش و اجتماعی اند که با صداهای گوناگون از جمله کلیک ها، سوت ها و پالس ها، با هم ارتباط برقرار می نمایند. این صداها می توانند برای جلب توجه، پیدا کردن دوستان، ایجاد هماهنگی در گروه یا حتی برای تعقیب دشمنان دریایی مانند کوسه ها به کار روند. پژوهشگران پروژه دلفین های وحشی (Wild Dolphin Project) سال هاست که این صداها را ثبت و تحلیل می نمایند و الگوهایی مثل سوت های امضایی یا اختصاصی (Signature Whistles) میان مادر و فرزند یا فریادهای پالس دار (Burst-Pulse Squawks) هنگام درگیری را کشف نموده اند.

دولفین جما؛ زبانی نو برای رمزگشایی از دنیای دلفین ها

در قلب این پیشرفت، مدلی از نوع مدل زبانی بزرگ (Large Language Model یا LLM) واقع شده است، مشابه آنچه در چت بات هایی مثل ChatGPT استفاده می گردد. این مدل ها به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند در دنباله های پیچیده، الگوها و قواعد نهفته را شناسایی نمایند؛ خواه متن های انسانی باشند یا صداهای پیچیده دلفینی.

این هوش مصنوعی ابتدا با صدای دلفین های خال دار آتلانتیک (Atlantic Spotted Dolphins) آموزش می بیند، اما امید می رود یافته های آن بتواند به سایر گونه های دلفین نیز تعمیم یابد، مانند دلفین های پوزه بطری (Bottlenose Dolphins) یا دلفین های چرخان (Spinner Dolphins). نکته شگفت انگیز آن که این مدل به مقدار ای بهینه طراحی شده که حتی روی تلفن های هوشمند نیز قابل اجراست؛ ابزارهایی که پژوهشگران در میانه دریا از آن ها استفاده می نمایند.

شنیدن و درک در لحظه - تحقیقات میدانی برای ارتباط واقعی با دلفین ها

یکی از اهداف اصلی این پژوهش، درک نحوه ارتباط طبیعی دلفین ها در محیط زندگی واقعی شان است. برخلاف آنالیز های سطحی که از بیرون آب انجام می گردد، با استفاده از دولفین جما، پژوهشگران می توانند در همان لحظه وقوع رفتارها، صدای مرتبط را تحلیل نمایند. این توانایی، سطحی تازه از شناخت دربارهٔ همبستگی صدا و رفتار (Sound-Behavior Correlation) فراهم می آورد.

بخش جالب تر ماجرا، چشم اندازی است که پژوهشگران درباره اش صحبت می نمایند: گفت وگوی دوطرفه با دلفین ها. ایده ای که زمانی در قلمرو داستان های علمی تخیلی قرار داشت، اکنون در آستانه تحقق قرار گرفته است. البته موانع زیادی به جای مانده اند. دلفین های منطقه ها مختلف ممکن است لهجه ها یا حتی زبان های متفاوتی داشته باشند. هنوز تعیین نیست که آیا دو دلفین از دو اقیانوس متفاوت یکدیگر را می فهمند یا نه.

دلفین ها و ما: هم زبانی؟ شاید روزی…

با وجود تمام ناشناخته ها، فناوری هایی مانند دولفین جما امیدهای تازه ای برای شکستن دیوارهای ارتباطی میان گونه ها به وجود آورده اند. این مدل ها نه تنها می توانند ساختار و معنای صداهای دلفینی را کشف نمایند، بلکه پایه ای علمی برای رؤیای دیرینه درک متقابل میان انسان و حیوان می سازند. اگر این مسیر با دقت و احترام ادامه پیدا کند، شاید روزی بتوانیم با این موجودات شگفت انگیز، به زبانی مشترک سخن بگوییم.

و شاید هم آن روز، دلفین ها پاسخی بدهند که در آن تشکر نمایند برای تمام ماهی هایی که برایشان کنار گذاشتیم!