درباره ثبت جهانی پرونده خوش نویسی سوءتفاهم شده است - آموزشگاه ما

ایسنا: در پی واکنش ها و اعتراض های جامعه خوش نویسان نسبت به پرونده ای که ایران در یونسکو با عنوان برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش نویسی در ایران ثبت نموده و این اقدام را غفلت از ثبت خوش نویسی ایران در یونسکو دانسته است، مرتضی رضوانفر ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ـ اظهار کرد: اگر جامعه هنری از ارزش فوق العاده ثبت خوش نویسی اطلاع پیدا کند، امیدوارانه تر و استوارتر در این راستا قدم خواهند گذاشت.

وی گفت: طبق مفاد کنوانسیون برای حفاظت از یک اثر ناملموس، اولین و مهم ترین کار ارتقاء آگاهی مردم و حاملان عنصر از اهمیت و روش های نگهداری است، چون میراث ناملموس یک موضوع مردمی و حفاظت از آن نیز غالبا در دست مردم است. به نظرم اطلاع رسانی نکردن ما به جامعه هنری، سبب شده یک کار باارزش و شایسته تقدیر در یونسکو، به وسیله بعضی از هنرمندان به عنوان نقطعه ضعف تلقی گردد.

رضوانفر بعلاوه تاکید نمود: باید دستگاه ها و وزارتخانه های متولیِ هنر خوش نویسی، مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، فرهنگستان هنر، فرهنگسراها، انجمن خوش نویسان و… زمینه ای را برای ایجاد گفت وگو درباره ثبت برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش نویسی ایران فراهم نمایند تا علاوه بر برطرف سوءتفاهم های ایجادشده، نظرات خود را برای معرفی بیشتر و ترویج روش های حفاظتی در سطح ایران و دنیا ارائه دهند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفت وگویی که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی منتشر نموده، یادآوری نموده است: در حوزه میراث ناملموس سه لیست ثبتی شامل لیست میراث معرف یا زنده، لیست میراث در خطر و لیست فعالیت های پاسدارانه وجود دارد. از آنجا که هدف کنوانسیون پاسداری از میراث ناملموس توسعه لیست سوم و تشویق ملت ها به حفاظت از این میراث است، بنابراین هر سال پیروز ترین کشورها به عنوان الگوی فعالیت، به دنیایان معرفی می نماید و به همین علت است که کشورها بیشترین رقابت را برای ثبت در این لیست دارند.

با این وجود، جامعه خوش نویسان ایران تاکید دارد ایران پیروز نشده خوش نویسی را که خاستگاه آن از این سرزمین بوده در یونسکو ثبت کند و صرفا برنامه پاسداری را ثبت نموده که آن نیز جای نقد و بحث دارد. بعضی انتقادها بر این است که ایران برنامه مستندی برای پاسداری از خوش نویسی ندارد و حتی در محافل بین المللی در جایگاه مناسبی قرار نگرفته است. از سویی، این موضوع از سوی بعضی پژوهشگران ادعا شده که براساس مستندات بارگذاری شده در وب سایت یونسکو، پرونده ایران صرفا توضیح اقدامات انجمن خوش نویسان در چند دهه اخیر است که مکتوب شده و به نام برنامه پاسداری فرستاده شده است.

ایران 25 آذرماه 1400 برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش نویسی در ایران را در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت کرد، درحالی که ترکیه و 16 کشور عربی از جمله عربستان در همین اجلاس، هنر خوش نویسی را به نام خود ثبت کردند.