کارآفرینی دیجیتال و نوین دستاوردِ سبک زندگی مدرن ، دیجیتالی شدن کسب و کار بانوان، وابسته به خلاقیت و نوآوری در بستر مجازی - آموزشگاه ما

گروه اجتماعی خبرنگاران-زهرا زمانی فر؛ سبک زندگی و کسب درآمد در دنیای مدرن، با هر چیزی که نوین و پیشرفته باشد، گره خورده است. صفحات مختلف اینترنت، اینستاگرام، فضای مجازی یا هر پلتفرم دیگری را که ورق بزنیم، تماشاگر هنر بانوان از بافندگی، دوزندگی، تهیه انواع غذا ها تا فعالیت نوآورانه، ساختن اپلیکیشن های مختلف و... خواهیم بود. فضایی که علاوه بر عرضه محصولات، تبلیغات و ارتباط با مشتری، می تواند در کنار چالش هایش، نقطه روشنی را در کسب و کار بانوان در شهر ها و روستا ها و یا هر کجای دیگر دنیا ایجاد کند. چرخه ای که انگار به لحاظ مالی و مالی حال چندان خوبی ندارد، چراکه در سال های گذشته برگزاری استارتاپ ها و زمینه مهارت آموزی فرایند رو به رشدی را طی نموده، اما به دلیل تورم، تحریم و...، بسیاری از آن ها ورشکسته و جمع شده اند. زمینه و مهارتی که شاید سرنوشت بانوی سرپرست و خانواده شان که در معرض آسیب هستند نیز به آن وصل بوده و باید کمی درباره حال و روزشان جدی تر صحبت کنیم.

اما در پرداختن به کسب و کار های نوین و دیجیتال، باید بدانیم که مراکز کارآفرینی و رشد، از جمله مهم ترین ابزار های توسعه کسب و کار، به ویژه گسترش شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان محسوب می شوند. مراکزی که عمدتاً بر روی توسعه استارتاپ ها، شرکت های کوچک و موارد وابسته به آن ها نیز فعالیت دارند. از طرفی؛ در سال های اخیر رشد فزاینده این مراکز به گرد هم آوردن فکرها، اندیشه ها و ایده ها بسیار یاری نموده و موثر بوده است. از طرفی دیگر؛ منشا تحولات در حوزه های متعدد از جمله؛ صنایع خلاق، مهارت های دانش بنیان و هوشمند بوده و در این میان استفاده از ابزار های متفاوت فناورانه، دستیابی به اقتصاد دیجیتال را در پی داشته است.

ترکیبِ کسب و کار مدرن و سنتی بانوان، وابسته به ایده و خلاقیت

اقتصاد دیجیتال وابسته به خلاقیت است و خلاقیت جنسیت نمی شناسد. زنان نیز می توانند با خلاقیت نقش موثری در اقتصاد کشور ایفاء نمایند. کارآفرینان حوزه دیجیتال درواقع؛ کسب و کار هایی هستند که به ارائه خدمات الکترونیکی و مبتنی بر اینترنت می پردازند. کارآفرینانی که محصولات، خدمات دیجیتالی و آنلاین عرضه می نمایند که نمونه های آن سایت ها و پلتفرم هایی ست که به ارائه خدمات در حوزه های مختلف منجر می گردد. همچنین اقتصاد دیجیتال و نوین، آینده اقتصاد دنیاِ امروز است و این امر بر کسی پوشیده نیست. همچنین رشد مالی چه به صورت نوین و چه سنتی درغیاب 50 درصد از جمعیت یک کشور رخ نمی دهد و برای مشارکت بانوان، باید زمینه های کار در جامعه فراهم گردد.

زهرا پویافر، کارآفرین و مدیر شرکت خلاق توسعه مهارت نرم و دیجیتال بیان نمود: نوپایی کارآفرینی زنان باعث شده است، مطالعات دقیقی از آن ها منتشر نگردد و راه چاره های حضور مؤثر آنان در توسعه مالی و جامعه خلاق نیز به شکل جدی در ابهام باقی بماند. درواقع؛ کسب و کار های دیجیتال با گسترش اینترنت و فناوری شکل گرفته و باعث رشد سریع کسب و کار های مدرن و سنتی شده است. مسئله ای که احتیاج به آموزش تخصصی، تعریف اساسی و شناخت معایب و مزایا در ابعاد مختلف دارد.

وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت در بخش های آموزشی، برقراری ارتباط مستمر با مشتریان، آگاهی و سهولت در فروش محصولات، آنالیز رقبا و... است که از جمله موارد مهم در توسعه و پیروزیت کسب و کار های دیجیتال به شمار می رود. همچنین راه اندازی کسب و کار دیجیتال مستلزم دانش و تخصص می باشد و در قدم اول باید کسب و کار ها را بر اساس علایق و مهارت های فردی بنیانگذاری کرد و پله بعد مهارت آموزی کلی است که باید مراکز با جدیت به آن ها پرداخته و در اولویت قرار دهند.

پویافر گفت: بازاریابی یا مهارت فروش در فضای دیجیتال و فراوری محتوای تخصصی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چراکه راه اندازی کسب و کار دیجیتال الزاماً احتیاجمند سرمایه و فضای فیزیکی نیست. بلکه آشنایی با ابزار های این نوع کسب و کارها، مهارت برقراری ارتباط با مشتری به توسعه و رشد آن ها یاری می نماید. چه بسا کسب و کار های دیجیتال پیروز امروز، از منزل و کسب و کار خانگی آغاز شده و اکنون همان افراد کارآفرینان عظیم در زمینه دیجیتال هستند.

همچنین وی درباره رابطه بین کسب و کار مدرن و خانگی گفت: دیجیتالی شدن، تاثیر بسیاری بر مشاغل خانگی گذاشته و باعث تغییر آن ها شده است. بانوان هنر دست خود و محصولات مختلف را فراوری و در فضای مجازی عرضه می نمایند. همچنین در هر کجا که باشند، دستیابی به مشتریان و آگاهی بخشی به آنان نیز سهولت پیدا نموده و در پی آن افزایش فروش نیز از موارد تحول مشاغل خانگی است. همچنین برای دستیابی به استقلال مالی و افزایش مشارکت بانوان، توجه به مشاغل خانگی لازم است و انتظار می رود نهاد های دولتی متولی، بخش های خصوصی و سمن ها به تکمیل زنجیره ارزش آن ها اهتمام جدی داشته باشند.

درواقع؛ کارآفرینی دیجیتال حاصل تغییر نگاه و مفهومی است که ناشی از ورود فناوری به کسب و کار ها است. همچنین احتیاجمند گرد هم آمدن افراد متخصص همدل و همراه در کنار هم است. کارآفرینی زمانی پیروز است که شبکه ای از افراد با حس مسئولیت اجتماعی و با نگاه رشد جمعی و با دارا بودن دانش تخصصی گرد هم آمده و برای حل مشکل و مسائل، نهایت کوشش خود را به کار گیرند. کسب و کار های دیجیتال و فناورمحور نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اگرچه احتیاجمند سرمایه آنچنانی و حضور فیزیکی نیست، اما تعهد و تخصص افراد منجر به توسعه، رشد و اعتماد می گردد.

مدیر شرکت خلاق توسعه مهارت نرم و دیجیتال گفت: ورود به دنیای کسب و کار دیجیتال همانند همه کسب و کارها، چالش هایی دارد که مهمترین آن عدم دانشِ تخصصی است. هر کسب و کاری برای بقا می بایست استراتژی های خود را معین کند. شناسایی بازار هدف، چگونگی فروش و عرضه محصولات، زیر چتر امنیت فضای مجازی از اهمیت خاصی برخوردار است. نکته این است که به طور مثال؛ در جوامع روستایی به دلیل نداشتن آگاهی کافی و بهره مندی تکنولوژی و فضای دیجیتال، گاهی شاهد وارد شدن به راستا آسیب های اجتماعی و انواع کلاهبرداری ها هستیم. توجه به آموزش کسب و کار دیجیتال به شکل مجازی در شهر ها و روستا ها باعث تحول جدی در اقتصاد روستا ها و به تبع آن کشور خواهد شد و بر ما پوشیده نیست که روستا ها و کسب و کار بانوان ظرفیت های بسیاری در حوزه مشاغل خانگی، سنتی و طبیعی دارند.

نقش بانوان در مدیریتِ زندگی فردی و کسب و کارِ مدرن و مجازی

نقش بانوان در توسعه و گسترش کسب و کار هایی در سال های اخیر پر رنگ تر شده و مشارکت مالی زنان در قالب فعالیت های اجتماعی و مالی در مشاغل خانگی و نیز مشاغل خارج از خانه پدیده ای اجتماعی-مالی را شکل داده است. هرچند بانوان همیشه فرصت های شغلی کمتری در کشور های در حال توسعه کشور دارند، اما این موضوع توانمندی آنان را زیر سوال نبرده و چه بسا بسیاری از بانوان، توان مدیریت و حل مسئله بالایی در فضای کار، کارآفرینی و کارفرمایی دارند.

پویافر درباره برخی آسیب ها اظهار کرد: کارآفرینی بانوان در کشور بسیار تحت تاثیر مسائل اجتماعی و عوامل محیطی مخصوصا دیدگاه جنسیتی می باشد. همچنین آگاهی نداشتن زنان از حقوق فردی، خانوادگی، اجتماعی و حرفه ای و نیز عدم حضور در تشکل های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و حرفه ای باعث از دست دادن و بعضاً ناتوانی آنان در موقعیت های شغلی مناسب و متناسب شده است. در این راستا برخی نهاد ها و مراکز در جهت آشنایی بانوان با حقوق فردی و اجتماعی شان اقدامات ارزشمندی را انجام داده اند. اما برای از بین بردن دیدگاه منفی فرهنگی که تفکرات نابرابر را به وجود می آورد، بانوان راه زیادی را باید پشت سر بگذارند. در این صورت شاهد میزان مشارکت بیشتر بانوان در صحنه مالی، فرهنگی و اجتماعی خواهیم بود. همچنین نرخ بیکاری زنان تحصیلنموده رو به افزایش است و رهایی از این شرایط و کاهش آسیب های اجتماعی ناشی از بیکاری و بی مهارتی، احتیاجمند همت جمعی و مسئولیت اجتماعی می باشد که قطعا دست یاریگر، حمایت دولت و قانونگذاری اساسی را می طلبد.

وی اضافه کرد: بانوان همانگونه که مدیریت آموزش و تربیت فرزندان، مدیریت هزینه، اقتصاد منزل و رسیدگی به امورات خانه و همسرداری را به نحو احسن انجام می دهند، توان برقراری تعادل بین کار و زندگی را به خوبی دارند. کمتر بانوی کارآفرینی را در حوزه دیجیتال و مجازی می بینیم که از مدیریت زندگی و خانه خود گلایه کند. چرا که بستر مجازی به آن ها این اجازه را می دهد که در عین حضور در منزل، کسب و کار خود را نیز بدون حضور فیزیکی و زمان معین مدیریت نمایند. همچنین این حس تعامل در نهاد خانواده، به شکل گیری کسب و کار پیروز خانگی و یا حتی پیروزیت بیشتر کار خارج از منزل مادر یاری می گردد و در بسیاری از خانواده ها تقسیم وظایف و مشارکت بین اعضا حرف اول را می زند که باید فرهنگ سازی جدی در این زمینه صورت گیرد.

رسمیت نداشتن، حلقه مفقوده کسب و کار دیجیتال

پویافر تأکید کرد: نهاد های دولتی و خصوصی متعددی به حمایت از استارتاپ ها و شرکت های خلاق پرداخته اند. نهاد هایی که بخش علمی و فناوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، شتابدهنده ها را شامل می گردد. اما انتظار می رود دولت به شکل کلان تر، نقش تسهیلگرِ فضای کسب و کاررا داشته باشد. متاسفانه باید گفت دولت بنگاه داری می نماید، چراکه کسب و کار نوپای بانوان برای شکل گیری و به ثمر نشستن، احتیاجمند مدت و دوره ای می باشد، اما در شرایط فعلی مالی، کسب و کار ها این چنینی زیر بار مصوبات مالی از بین می رود و قاعدتاً حمایتی از سوی دولت دریافت نمی نماید.

وی در خاتمه صحبت هایش گفت: اخیراً برخی از نهاد ها و وزارتخانه ها بر اساس رسالت ذاتی خود به تسهیلگری در حوزه کسب و کار های نوپا پرداخته اند. به طور مثال؛ وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات با طرح نوآفرین در مواردی بسترحمایتی از کسب و کار های فناورانه را مهیا ساخته است. اما حلقه مفقوده کسب و کار های دیجیتال، به رسمیت شناختن این گونه فعالیت ها ازجانب مراکز، نهاد ها و دولت می باشد. چالش های فراوانی که به دلیل عدم قانونگذاری و نیز عدم مصوبات مربوط به تسهیلگری و حمایتی از آن ها می باشد.

اما با وجود تمام چالش ها، دختران و بانوان با انگیزه به دنیای کسب و کار های نوین ورود نموده اند و از تکنولوژی به عنوان مهمترین ابزار توسعه کسب و کار حتی در دورترین نقاط کشور بهره می برند.