گزارش، برنامه فضایی ترکیه، هدف علمی یا بلندپروازی سیاسی؟ - آموزشگاه ما

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، مدتی بود که در چند کشور دنیا، ستون های فلزی اسرارآمیزی سر از خاک برآورده و توجه رسانه ها و کاربران فضای مجازی را به سوی خود جلب نموده بودند.

جدیدترین خبرها و تحلیل های ایران و دنیا را در کانال تلگرامی خبرنگاران بخوانید. (کلیک کنید)

بعضی از کاربران فضای مجازی مدعی شده بودند که این ستون های فلزی توسط آدم های فضایی به زمین آورده شده اند. در ترکیه نیز همین رخ داد و پیدا شدن یک ستون فلزی عظیم منطقه تاریخی گوک تپه، توجه رسانه ها را به سوی خود جلب کرد و صدها نفر برای تماشای این ستون، به منطقه مزبور رفتند.

رسانه های ترکیه گفتند که ژندارمری، یگان نگهبانی 24 ساعته گذاشته و سرویس اطلاعاتی میت، تیمی از دانشمندان را مسئول آنالیز این موضوع نموده تا بدانند کار گذاشتن این ستون، کار چه کسی بوده و چه هدفی را دنبال نموده است. اما دیروز تعیین شد که همه این ها، بخشی از یک تبلیغات هدفمند دولتی بوده برای جلب توجه افکار عمومی مردم به برنامه ملی فضانوردی ترکیه.

دیروز رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه دیروز در مراسم معرفی برنامه ملی فضایی در مرکز فرهنگ و کاخ ریاست جمهوری بش تپه در آنکارا، رسماً از برنامه آژانس ملی فضانوردی کشورش رونمایی کرد.

بخشی از سخنان اردوغان در این مراسم، اندکی عجیب و حتی اغراق آمیز به نظر می رسد. او گفت:ما باید تمدن خود را بار دیگر تقویت کنیم تا همه بشریت بتوانند به صلح و آرامش برسند. برای آن که تمدنمان بار دیگر پیشگام دنیا باشد، ترکیه باید در رقابت فضایی، پیشرو باشد. تمدنمان که پیشگام صدها ساله عدالت، اخلاق و صلح روی زمین بوده است، در حال حاضر به دنبال کشف راهی در سفر آسمانی خود است.

اردوغان همچنین گفت: در مقاطع زمانی پیش رو، با استفاده از نرم افزارهای داخلی که مهندسان تُرک طراحی نموده اند، امنیت داده های اطلاعاتی ماهواره هایمان را تامین خواهیم کرد. ما در 18 سال اخیر به وسیله سازمان تحقیقاتی توبیتاک برای 56 پروژه در حوزه ماهواره، فضا، سیستم پرتاب و تجهیزات فضایی در مجموع 2.1 میلیارد لیره بودجه تامین نموده ایم. فراخوان ها و مسابقاتی را ترتیب خواهیم داد که به دانشگاهیان، کارآفرینان و شهروندان فرصت می دهد تا به اهداف ما یاری نمایند.

اهداف 10 گانه برنامه فضانوردی ترکیه

رئیس جمهور ترکیه دیروز از یک دستور 10 ماده ای پرده برداشت که به عنوان برنامه ملی فضانوردی ترکیه، قلمداد شده است.

این مواد عبارتند از:

1.اولین و مهم ترین هدف در برنامه ملی فضانوردی ترکیه، نخستین تماس با ماه در یکصدمین سالگرد جمهوریت (2023) است. نخستین پرتاب فضاپیمای ترکیه در مدار نزدیک، با همکاری بین المللی محقق خواهد شد.

2.در سال 2028 میلادی، فضاپیمای ترکیه با موشک های ملی در مدار قرار خواهد گرفت.

3.توسعه سیستم موقعیت یابی و زمان بندی متعلق به ترکیه باشد.

4.دسترسی به فضا و راه اندازی یک ایستگاه فضایی.

5.سرمایه گذاری در حوزه آب و هوای فضایی و توسعه اختیارات فضایی ترکیه.

6. ارتقای ترکیه در مشاهدات نجومی و ردیابی اجسام فضایی از سطح زمین به سطح بالاتر.

7. توسعه بیشتر سیستم اقتصاد صنعت فضایی در ترکیه.

8. راه اندازی منطقه توسعه فناوری فضایی.

9.توسعه منابع انسانی کارآمد و با کفایت در زمینه فضا.

10.اعزام یک شهروند ترکیه با وظیفه علمی و نه توریستی.

برنامه ملی فضایی ترکیه، در بعضی رسانه ها و مطبوعات آمریکا نیز بازتاب یافت.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت:در سال 2018 آژانس فضایی ترکیه تأسیس شد و این بستری جدید برای دانشمندان برنامه ملی فضایی فراهم می نماید و با ایجاد فرصت های شغلی جدید فرار مغزها کاهش خواهد یافت.

رویترز نیز در گزارشی به پرتاب ماهواره نسل پنجم ترکیه در تاریخ 8 ژنویه با موشک فالکون 9 شرکت اسپیس ایکس از شهر کیپ کاناورال واقع در ایالت فلوریدای آمریکا اشاره نمود. پرتاب این ماهواره گویای بخشی از همکاری های ایلان ماسک با تیم اردوغان است.

ارتباط پهپاد و سفینه

سخنان اردوغان در خصوص آژانس فضایی ترکیه، نشان دهنده این است که او و اعضای تیمش، اعتماد به نفس فراوانی از فراوری و به کارگیری انواع پهپادها، کسب نموده اند. او در این مورد گفت: برای افزایش آگاهی و دانش فضایی از هیچ کوششی فروگذار نخواهیم کرد. با سرمایه گذاری در بخش ساخت پهپاد های مسلح و غیر مسلح در زمان مناسب پیروز شدیم تغییر دهنده این رقابت ها باشیم.

سلجوق بیرقدار داماد کوچک اردوغان و مغز اصلی طراحی و فراوری پهپادهای ترکیه در مراسم دیروز در مصاحبه با خبرنگاران گفت:همچنان که در فراوری هواپیماهای بدون سرنشین و دیگر وسایل هوایی پیروز عمل نموده ایم، در حوزه صنایع فضایی نیز نقطه آخر را خواهیم گذاشت و پیشرفت را به قله خواهیم رساند.

درخواست اردوغان برای اعزام فضانوردِ زن

مصطفی وارانک، وزیر صنایع و تکنولوژی ترکیه نیز گفته است:آژانس فضایی ترکیه برنامه ای را تدارک دیده است که باعث ارتقا سطح توانمندی و ظرفیت های موجود کشور در زمینه اقتصاد فضایی خواهد شد. خواسته رئیس جمهورمان اعزام یک فضانورد زن به فضا است. اطمینان دارم یک شهروند مناسب این ماموریت را انجام خواهد داد.

وزیر صنایع و تکنولوژی ترکیه اضافه کرد:با 3 کشور توافق نامه های همکاری فضایی امضا کردیم. متن توافق نامه با پاکستان و جمهوری آذربایجان نیز آماده و در آستانه امضا است. با اجرای برنامه ملی فضایی، ترکیه قادر به فراوری محصولات بیشتری دارای ارزش اضافه کرده بالا خواهد شد. برنامه ملی فضایی تنها با منابع انسانی و پول انجام نمی گیرد، بلکه برای تحقق آن سیاست گذاری های دقیق و پشتکار ضروری است. با فناوری های ملی، تاریخ فضایی خواهیم نوشت و به یک نیروی قدرتمند و مهم در عرصه اقتصاد فضایی تبدیل خواهیم شد.

قدرت نمایی در برابر رقیب منطقه ای

ترکیه روزی را برای رونمایی از برنامه ملی فضانوردی انتخاب کرد که امارات متحده عربی، ماهواره خود را به مدار مریخ فرستاد.

ترکیه و امارات متحده عربی، سال هاست که سایه همدیگر را با تیر می زنند. در چهارچوب رقابت های منطقه ای و به ویژه در پرونده هایی همچون سوریه و آفریقا و حمایت از اخوان المسلمین، ترکیه و قطر همیشه در کنار هم قرار گرفته اند و دو شاهزاده بلندپرواز یعنی محمد بن سلمان عربستان سعودی و محمد بن زاید امارات، در تقابل با ترکیه قرار گرفته و کوشش نموده اند به منظور مخالفت با سیاست های ترکیه، ژنرال عبدالفتاح سیسی مصری را نیز به تیم خود بیاورند.

در نتیجه همزمانی قدرت نمایی فضانوردانه ترکیه و امارات نیز از منظر نشانه شناسی سیاسی، نمی تواند اتفاقی و تصادفی باشد. چرا که برنامه رونمایی از اهداف فضایی ترکیه، برخلاف پرتاب ماهواره امارات، رویدادی نبود که حتماً باید همان دیروز اتفاق بیفتد.

کره ماه مهم است یا معیشت مردم؟

بعضی از کاربران فضای مجازی، رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه رجب طیب اردوغان را به این متهم نموده اند که کوشش برای رساندن یک فضا نورد ترک به کره ماه را به یک موضوع حماسی، شعاری و پوپولیستی تبدیل نموده و این در حالی است که دولت او در بعضی حوزه های مهم از جمله معیشت مردم، عملکرد قابل قبولی نداشته و فقر و بیکاری، جامعه ترکیه را با شرایط سختی روبرو نموده است.

فایق اُزتراک سخنگوی حزب جمهوری خلق، دیروز با ادبیاتی کنایی گفت: به یاد دارم که زمانی برات آلبایراک داماد ارشد اردوغان گفته بود: ما هوادارانی داریم که اگر بگوییم یک اتوبان 4 بانده به سوی کره ماه می سازیم، حرف ما را باور می نمایند. داماد رفته است اما ظاهراً حرف های او هنوز هم روی میز دولت است. اردوغان وعده داده در 2023 نخستین تماس با ماه برقرار گردد. پرید، پرید، آن قدر پرید تا به ماه رسید.

اما در مقابل، مدافعین حزب عدالت و توسعه، بر این باورند که نباید توسعه علمی و تحقیقاتی را فدای مسائل مالی کرد.