چگونه اضافه وزن بر سلامت جسم و روان شما تأثیر می گذارد؟ - آموزشگاه ما

اضافه وزن و سلامتی

اضافه وزن می تواند باعث 50 مشکل مختلف گردد و علت اصلی مرگ ومیر، بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت، بعضی سرطان ها و بیماری های کمتر شایع مانند نقرس و سنگ کیسه صفرا است. اضافه وزن بعلاوه می تواند یکی از عوامل افسردگی باشد و تأثیر منفی زیادی بر زندگی روزمره شما بگذارد.

یک تحقیق در دانشگاه هاروارد داده های بیش از 50000 مرد و 120000 زن را مورد آنالیز قرار داد و آمارهای نگران نماینده ای را در خصوص وزن و سلامت منتشر کرد. داوطلبان این تحقیق قد و وزن و جزئیات رژیم غذایی، عادات سلامتی و سابقه پزشکی خود را ارائه دادند. محققان این داوطلبان را بیش از 10 سال مورد آنالیز قرار دادند. آن ها به وقوع بیماری هایی اشاره کردند و این نتایج را با شاخص توده بدنی (BMI) مقایسه کردند. BMI مقیاسی برای اندازه گیری اندازه چربی بدن و تناسب اندام بر اساس نسبت وزن به قد فرد است.

چاقی خطر ابتلا به دیابت را 20 برابر افزایش می دهد و به طور قابل توجهی خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته مغزی و سنگ کیسه صفرا را افزایش می دهد. در میان افرادی که دارای اضافه وزن بودند، رابطه مستقیمی بین BMI و خطر ابتلا وجود داشت. هر چه BMI بالاتر باشد، احتمال ابتلا به بیماری ها بیشتر می گردد.

اضافه وزن و افسردگی

آیا افراد به علت افسردگی وزن اضافه می نمایند یا به علت اضافه وزن افسرده می شوند؟ آنالیز 15 مطالعه شواهدی را نشان داد که افسردگی و اضافه وزن می توانند علت و معلول یکدیگر باشند. این مطالعه در سال 2010 در Archives of General Psychiatry منتشر شد و نشان داد که افراد چاق در مقایسه با افراد با وزن طبیعی 55 درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند. چند علتی که چرا چاقی ممکن است خطر افسردگی را افزایش دهد به توضیح زیر است:

• به نظر می رسد هر دو شرایط (حداقل تا حدی) از تغییرات در شیمی مغز و عملکرد بدن در پاسخ به استرس ناشی می شوند.
• عوامل روانشناختی نیز در افسردگی دخیل هستند. در فرهنگ ما لاغری برابر با زیبایی است و اضافه وزن می تواند عزت نفس را کاهش دهد و همین محرکی برای افسردگی است.
• الگوهای غذایی عجیب و غریب و اختلالات خوردن و ناراحتی جسمی ناشی از چاقی باعث افسردگی می شوند.

این مطالعه بعلاوه نشان داد که افراد افسرده 58 درصد بیشتر در معرض خطر چاق شدن هستند. دلایلی که چرا افسردگی ممکن است منجر به چاقی گردد به توضیح زیر است:

• بر اساس یک نظریه سطوح بالای هورمون استرس کورتیزول (که در افراد مبتلا به افسردگی وجود دارد) ممکن است مواد موجود در سلول های چربی را تغییر دهد و تجمع چربی در قسمت شکم و سایر قسمت های بدن را بیشتر کند.
• افرادی که احساس افسردگی می نمایند نمی توانند به درستی غذا بخورند و به طور منظم ورزش نمایند و این باعث می گردد بیشتر مستعد افزایش وزن باشند.
• بعضی از داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی باعث افزایش وزن می شوند.

اضافه وزن، بیماری قلبی و سکته مغزی

بعضی از شایع ترین مسائل در افرادی که اضافه وزن دارند شامل فشار خون بالا و کلسترول و سایر چربی ها در خون است که معمولاً با هم بروز پیدا می نمایند. همه این مسائل در نهایت می تواند باعث بیماری قلبی و سکته مغزی گردد. فشار خون بالا در افراد چاق حدود شش برابر بیشتر از افراد لاغر شایع است. بر اساس گزارش انجمن قلب آمریکا 10 کیلو گرم اضافه وزن، فشار خون سیستولیک را به طور میانه 3 میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک را به طور میانه 2.3 افزایش می دهد که به معنای افزایش 24 درصدی خطر سکته مغزی است.

مطالعه ای در سال 2007 در Archives of Internal Medicine ارتباط بین اضافه وزن و بیماری قلبی را با جمع آوری نتایج 21 تحقیق مختلف و آنالیز بیش از 300000 نفر منتشر کرد. این مطالعه نتایج زیر را نشان داد.

• اضافه وزن خطر بیماری قلبی را تا 32 درصد افزایش می دهد.
• چاقی این خطر را 81 درصد افزایش می دهد.

محققان نتیجه گرفتند که اثرات نامطلوب اضافه وزن بر فشار خون و سطح کلسترول می تواند 45 درصد خطر بیماری قلبی را افزایش دهد، حتی مقادیر میانه اضافه وزن نیز می تواند به طور کلی شانس ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. افراد دارای اضافه وزن در مقایسه با افراد دارای وزن طبیعی 22 درصد بیشتر با خطر سکته روبرو هستند. بر اساس گزارشی که در سال 2010 در مجله سکته مغزی منتشر شد، خطر ابتلا به سکته مغزی در افرادی که چاق هستند 64٪ افزایش می یابد. این نتایج حاصل آنالیز 25 مطالعه و بیش از دو میلیون نمونه است.

اضافه وزن و دیابت

اضافه وزن و چاقی ارتباط تنگاتنگی با دیابت دارند. حدود 90 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 (شایع ترین شکل این بیماری) دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. ابتلا به دیابت از سال 1996 تا 2006 به طور چشمگیری تقریباً 65٪ افزایش یافت. بالا بودن سطح قند خون یکی از ویژگی های سندرم متابولیک است. اگر دیابت درمان نگردد یا به خوبی کنترل نگردد، می تواند منجر به مسائلی از جمله نارسایی کلیه، نابینایی و قطع عضو گردد. در حال حاضر دیابت هفتمین علت مرگ و میر در ایالات متحده است.

آیا سندرم متابولیک دارید؟

سندرم متابولیک مجموعه ای از شرایطی است که با هم اتفاق می افتند و خطر ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش می دهد. یکی از ویژگی های اصلی این سندروم چاقی شکمی است. اگر سه یا بیشتر از این ویژگی های زیر را داشته باشید، به سندرم متابولیک مبتلا هستید.

• کمر بزرگ: دور کمر بیش از 88.9 سانتی متر در زنان و 101.6 سانتی متر در مردان
• تری گلیسیرید بالا: سطح تری گلیسیرید خون ناشتا 150 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
• HDL پایین: کلسترول HDL کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر در مردان و کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر در زنان
• فشار خون بالا: فشار خون سیستولیک 130 میلی متر جیوه یا بالاتر و دیاستولیک 85 میلی متر جیوه یا بالاتر
• قند خون بالا: سطح قند خون ناشتا 100 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر

اضافه وزن و سرطان

بعضی از کارشناسان معتقدند که چاقی بعد از سیگار دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان است. مطالعه ای در این زمینه به وسیله انجمن سرطان آمریکا در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد که بیش از 900000 نفر را به مدت 16 سال تحت نظر قرار داده بود. این مطالعه ارتباط بین اضافه وزن و سرطان های مختلف را نشان داد. بعضی از نتایج به توضیح زیر است.

• اضافه وزن و چاقی در میان افراد 50 ساله و بالاتر ممکن است عامل 14 درصد از کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان در مردان و 20 درصد از کل مرگ ومیرهای ناشی از سرطان در زنان باشد.
• هم در مردان و هم در زنان BMI بالاتر با خطر مرگ بالاتر ناشی از سرطان مری، کولون و رکتوم، کبد، کیسه صفرا، پانکراس یا کلیه مرتبط بود.
• اضافه وزن در مردان نیز خطر مرگ ناشی از سرطان معده یا پروستات را افزایش می دهد.
• مرگ و میر ناشی از سرطان سینه، رحم، دهانه رحم یا تخمدان در زنان با BMI بالاتر افزایش می یابد.

یک مقاله در سال 2008 درلنست (The Lancet) به نتایج مشابهی رسید. افرادی که دارای اضافه وزن هستند کمتر تست های غربالگری سرطان مانند پاپ اسمیر و ماموگرافی را انجام می دهند. گزارشی در مجله بین المللی چاقی نشان می دهد که زنان دارای وزن بالا به علت تجربه های منفی با پزشکان و سایر کارکنان بخش درمان انجام معاینه لگن را به تاخیر می اندازند. در مردان با وزن بالا آزمایش های غربالگری مانند معاینه پروستات ممکن است از نظر جسمی سخت باشد.

اضافه وزن و طول عمر

اضافه وزن یا چاقی چالش های زیادی مانند خستگی زیاد هنگام راه رفتن طولانی و بلند شدن از روی صندلی بدون یاری بازو را به همراه دارد. اضافه وزن در بسیاری از بیماری های شایع و کشنده نقش زیادی دارد، بنابراین می تواند طول عمر را کاهش دهد. یک مطالعه ژورنال پزشکی نیوانگلند که بیش از نیم میلیون فرد 50 تا 71 ساله را به مدت یک دهه تحت نظر داشت، افزایش 20 تا 40 درصدی اندازه مرگ و میر در میان افرادی که دارای اضافه وزن در میانسالی بودند را نشان داد. در میان افراد چاق اندازه مرگ و میر دو تا سه برابر بیشتر بود.

تحقیقی در سال 2010 در همان مجله نتایج 19 تحقیق را جمع آوری کرد که تقریباً 1.5 میلیون بزرگسال سفیدپوست 19 تا 84 ساله را برای یک دوره زمانی مشابه دنبال نموده بود و نشان داد که خطر مرگ با اندازه جثه بدن افزایش می یابد. برای افرادی با چاقی خفیف تا 44 درصد و در افرادی که BMI آن ها بین 40 تا 50 است خطر مرگ 250 درصد بیشتر می گردد.

وزن کم کنید تا احساس بهتری داشته باشید

کاهش وزن اضافی می تواند به شما احساس بهتری هم از نظر جسمی و هم از نظر ذهنی بدهد و به شما یاری کند زندگی طولانی تر و سالم تری داشته باشید. البته بهتر است بدانید برای سالم تر شدن نیازی نیست اندازه زیادی وزن کم کنید. حتی یک کاهش وزن میانه بین 5 تا 10 درصد وزن اولیه می تواند بسیاری از مسائل را حل نماید.

• افراد مبتلا به فشار خون بالا که در طی شش ماه 4.5 کیلوگرم وزن کم کردند، فشار خون سیستولیک خود را کاهش دادند.
• کاهش وزن آنقدر مؤثر است که بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا می توانند پس از کاهش وزن تا زمانی که بتوانند آن را حفظ نمایند، مصرف داروی فشار خون را متوقف نمایند.
• در مطالعه ای بر روی افرادی که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 بودند، افرادی که تنها 7 درصد از وزن خود را کم کردند و حدود 30 دقیقه در روز ورزش کردند، خطر ابتلا به دیابت را تا 60 درصد کاهش دادند.

کلام آخر

اضافه وزن و چاقی باعث مسائل زیادی از جمله بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت و حتی افسردگی می گردد. با یک رژیم غذایی مناسب و ورزش می توانید تا حد زیادی از این مسائل جلوگیری کنید و زندگی سالمی را آغاز کنید. در صورت اضافه وزن بالا حتما به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: helpguide